Fotografie Vormen: Les 8. Urbanfotografie
Gang met serveerkar bij Vincentius in Udenhout
Brandpuntsafstand 17mm ; F/9; 5/2 Sec; ISO-250
1. Urbex is een van de meest bijzondere en spannende takken van fotografie. Een 'tak van fotografie' waarin mensen op zoek gaan naar verlaten gebouwen e.d. Urban exploring-fotografie is meer een vorm van een stedelijke safari. De verlaten locaties leveren vrijwel altijd magische beelden op, maar het is niet altijd zonder gevaar. Ben je benieuwd of urbex-fotografie iets voor jou is? Lees dan onder de foto zeker zeker verder.
Hal oude leerfabriek KVL Oisterwijk
Urbex-fotografie is afgeleid van Urban Exploring. Bij deze vorm van fotografie bezoek je altijd verlaten gebouwen en omgevingen die in de meeste gevallen niet opengesteld zijn voor het publiek. Deze verboden locaties zijn vaak zeer interessant door het verhaal dat ze vertellen vast te leggen op een afbeelding. Het zijn meestal oude gebouwen die jaren gebruikt zijn voor allerlei redenen: van verlaten bedrijfsgebouwen, villa’s, kloosters, tunnels, schuurtjes tot voormalige ziekenhuizen. Wanneer je op zo’n verlaten locatie bent, zie je de schoonheid en voel en beleef je de herinneringen van het verval. Door de jaren heen zijn er veel mooie, spannende en interessante artikelen en foto’s op internet geplaatst over urbex-fotografie.
.jpg)
Foto van oude garage in Doel
2. De belangrijkste regel van urbex-fotografie is dat je alles wat je tegenkomt intact laat en dat je niets mee naar huis neemt, behalve de foto’s die je daar maakt. Heb altijd respect voor de omgeving waarin je aanwezig bent en laat alles achter zoals jij het aangetroffen hebt. Zorg vooral dat je altijd goed geïnformeerd bent over de locatie waar je naartoe wilt gaan. Het is belangrijk om rekening te houden met de staat van het bouwwerk of de locatie, aangezien sommige gebouwen soms al vele jaren aan de natuur blootgesteld zijn. Ga daarom nooit alleen op pad; er kan altijd iets misgaan op deze vervallen locaties. Sommige locaties zijn zeer moeilijk te bereiken, waardoor hulp soms heel ver weg kan zijn. Als je zeker weet dat je toch graag helemaal alleen wilt gaan (wat niet aan te raden is), zorg er dan altijd voor dat iemand weet waar je heen bent gegaan en op welk tijdstip, en vergeet zeker niet je telefoon mee te nemen. Het is verder ook alleen maar heel slim om een maatje mee te nemen. Op die manier kunnen jullie elkaar altijd helpen als er iets mocht gebeuren, of de hulpdiensten waarschuwen als het zover moet komen. Zoek daarnaast altijd uit of je toestemming kunt krijgen voor het fotograferen van een gebouw. Dit is immers veiliger dan je zomaar op verboden terrein begeven..
Oude zolderlier klooster Konngsbosch
3. Zoek voordat je op pad gaat eerst alles op over de locatie. De geschiedenis of de functie van het gebouw geeft immers jouw foto een interessanter verhaal. Of je nu naar een verlaten ziekenhuis, een oude fabriek, een verlaten dorp gaat of een oude rioleringstunnel ingaat, je foto’s gaan pas echt leven als je weet waarom en wanneer deze gebouwen gebouwd zijn en wat zich daar allemaal heeft afgespeeld.
.jpg)
Keuken in een woning in Doel
4. Als je een mooie urbex-locatie hebt gevonden, dan rest je alleen nog de uitdaging om het pand mooi in beeld te brengen. Urbexfotografie is niet echt zonder gevaar. De meeste locaties die verlaten zijn, zijn immers verboden terrein en de gebouwen zijn vaak in een heel slechte staat en er kan zelfs sprake zijn van instortingsgevaar met alle gevolgen van dien. Een goede voorbereiding is daarom erg cruciaal!
Kloosterkeuken in de kelder van klooster Koningsbosch
5. Urbex-locaties zijn vaak donkere ruimtes. Houd hier rekening mee als je jouw uitrusting samenstelt. Neem altijd een stevig statief mee. Een statief geeft je de mogelijkheid om met lange sluitertijden te spelen, zodat je zelfs in donkere ruimtes goed belichte foto’s kunt maken. Een andere manier om een juiste belichting te krijgen is door HDR. Hierbij voeg je meerdere opnames samen, waardoor je een groot dynamisch bereik hebt. Lees in dit artikel hoe je een HDR-foto maakt. Een groothoekobjectief is daarnaast altijd welkom, omdat je vaak een breed beeld wilt laten zien van een ruimte. Neem verder altijd een zaklamp of hoofdlamp mee, zodat je je goed kunt navigeren, en een klein EHBO-setje voor het geval dat er iets misgaat.
.jpg)
Foto van oude garage in Doel
6. Urbex-fotografie is nooit zonder gevaren. Let altijd goed op de staat van het bouwwerk: rotte vloeren of gaten kunnen voor grote problemen zorgen als je even niet oplet. Het is niet voor niets dat sommige locaties verboden zijn voor publiek: naast verval kan er in gebouwen ook asbest aanwezig zijn. Zoek daarom altijd uit of er gezondheidsrisico’s zijn bij het betreden van de locatie. Naast lichamelijk letsel loop je ook het risico om een boete te krijgen wanneer je je op verboden terrein bevindt. Zelf heb ik dat nog niet meegemaakt, maar ik ben wel op een locatie fotografen tegengekomen die mij waarschuwden, omdat ze zelf net een boete van 250 euro gekregen hadden. Zij waren betrapt toen ze een gebouw ingegaan waren en dat mocht daar niet. Hadden wij even geluk, want wij waren ook in een gebouw binnen toen dat gebeurde. Dat een locatie al langer leegstaat, betekent nog niet dat deze niet bewaakt wordt. Houd daarom rekening met (regionale) wetten en zet veiligheid altijd voorop. Ben jij ook zo benieuwd naar wat je zoal kunt tegenkomen als je bezig bent met urbex-fotografie?
Hal in leerfabriek KVL Oisterwijk
7. Het fotograferen op bijzondere urbex-locaties ligt niet altijd voor de hand. De kleuren zijn vaak onopvallend, waardoor je nog meer aandacht moet besteden aan compositie en licht. Zoek naar ramen waar het licht mooi naar binnen valt, of spleten die een bijzondere sfeer aan je foto meegeven. Houd je ogen open voor details, zoals een achtergebleven krant of stoel. Deze maken je foto nog levendiger. Het spelen met lijnen is ook interessant in lege gebouwen. Denk bijvoorbeeld aan leidingen of draden. Ben je al langer bezig met urbex-fotografie en ben je op zoek naar een nieuwe uitdaging? Neem dan eens een model mee naar je locatie!
Verroeste pompinstallatie ondergronds gangenstelsel KVL Oisterwijk
8. Als je urbex gaat fotograferen, ben je vaak op verlaten, oude en vervallen locaties. Urbex-fotografie is meer dan het schieten van plaatjes in oude gebouwen. Het fotograferen is misschien nog wel het eenvoudigste. Vooral het vinden van de locaties en het veilig kunnen fotograferen is de grootste uitdaging.
Oude badkamer klooster Koningsbosch
Opslagruimte Haarendael
9. Urbex-fotografen beschermen terecht vaak hun locaties. Het zijn tenslotte hun ‘geheime plekjes’. Er zijn Facebookgroepen en urbex-fora die locaties beschrijven, maar let hierbij altijd goed op. Het kan zo zijn dat de adressen niet meer kloppen of dat een gebouw al gesloopt is. Zoek daarom altijd goed uit waar je naartoe gaat en probeer zo veel mogelijk recente informatie over de locatie op te zoeken. Probeer altijd in contact te komen met de eigenaren van de gebouwen. Als je een locatie met toestemming mag betreden, is dit altijd beter dan dit stiekem doen. Je kunt ook altijd voor een teleurstelling komen te staan. Je kunt je heel goed voorbereid hebben en uren rijden naar jouw ideale locatie, om er dan achter te komen dat je niet naar binnen kunt. Probeer daarom altijd een alternatief plan te hebben en ga niet koste wat het kost toch proberen binnen te komen. Kijk uit waar je loopt en het betreden is altijd voor eigen risico!
Kloostertrap Haarendael
Liftmotor KVL Oisterwijk
Feestruimte Haarendael
10. Veel urbex-locaties zijn legaal te bezoeken. Er zijn echter ook veel illegale urbex-locaties te vinden. Dikwijls zijn deze locaties voor de fotograaf veel interessanter, omdat ze minder bezocht worden door toeristen en meestal staan er nog spullen die de mensen er heel lang geleden achtergelaten hebben. Helaas bestaat er geen overzicht van al deze locaties. Fotografen en andere bezoekers die deze urbexlocaties bezoeken, zijn vaak uiterst voorzichtig met het delen van de informatie over deze locaties, omdat ze bang zijn dat de plaatselijke autoriteiten de locaties afsluiten als er te veel toeristen op af komen. Toch zijn deze locaties nog wel te vinden op internet of op social media. Als urbex-fotograaf zul je de nodige uurtjes achter de computer moeten gaan zitten om de foto's mooi ten toon te kunnen stellen.
Motor Vincentius Udenhout
Brandpuntsafstand 31mm ; F/10; 30 Sec; ISO-160
Oude loc van steenfabriek Udenhout
11. Toen ik zelf nog nooit eerder op een urbex-locatie was geweest en ik met urbexfotografie begon, vond ik het meest indrukwekkende dat je nog goed kon zien dat de tijd er stilgestaan had. Het was een oud bedrijfsterrein met veel mooie oude gebouwen bij ons in de buurt, waar ook nog een oud ondergronds gangenstelsel en een grote kelder aanwezig waren. Daar in die gangen en kelder rook het natuurlijk behoorlijk muf. Machines stonden er vrijwel niet meer, maar wel de fundamenten waar ze opgestaan hadden. In de kelder lagen nog allerhande onderdelen van oude machines. Lees verder onder de foto
Ketel en gereedschap in de kelder bij Vincentius in Udenhout
Brandpuntsafstand 17mm ; F/9; 5/2 Sec; ISO-250
De gebouwen lagen niet eens zo heel ver van de bewoonde wereld; die was zelfs heel dichtbij. In de gebouwen zaten vrijwel geen ruiten meer in de kozijnen; die waren allemaal stukgegooid. Omdat van de daken het lood gestolen was, waren er overal lekkages en waren de ruimtes op veel plaatsen begroeid met mos en soms met klimop en andere wilde planten. Ik vond het zo’n indrukwekkende ervaring dat ik die dagen dat ik daar geweest ben niet snel zal vergeten. Vaak ligt er nog oud gereedschap, kleding, papieren en andere spullen die er al vele jaren liggen te verstoffen. Je hebt echt het gevoel dat je een sprongetje terug in de tijd maakt. Maar je ziet tegelijkertijd ook hoe de natuur heel langzaam terugslaat en de gebrouwen weer overneemt. Alles wat van hout is, is verrot. Het beton is nat, aangetast en beschimmeld en het stinkt behoorlijk. Urbexfotografie is dus echt wel een zeer avontuurlijke tak van sport!
Klok in klooster Haarendael
Brandpuntsafstand 16mm ; F/18; 30 Sec; ISO-100
12. Deze verlaten gebouwen zijn zeer schaars in Nederland. De gebouwen en locaties die ik bezocht heb, stonden in Nederland en België. In België zijn veel meer urbex-gebouwen te vinden dan in Nederland. Wij fotografeerden in een urbex-klooster en fabrieken en ook in een verlaten dorp, maar urbex-gebouwen kunnen van alles zijn geweest. Er zijn bijvoorbeeld verlaten ziekenhuizen, tandartspraktijken, winkels en fabrieken te vinden.
Grafitti bij de KVL te Oisterwijk
13. Urbexfotografie is het bezoeken en fotograferen van verlaten oude gebouwen. Deze gebouwen zijn meestal niet opengesteld voor publiek en de precieze locatie is meestal geheim. Er hangt daarom een heel mysterieuze sfeer rondom deze tak van sport. Urbex is in België leuk en spannend! In Nederland is er weinig leegstand en kun je nauwelijks meer verlaten gebouwen bezoeken. Maar gelukkig zijn er in België nog vele mooie urbanfotografielocaties te vinden. Het bezoeken van verlaten gebouwen en urbex-locaties in België heeft iets heel bijzonders. De tijd lijkt daar echt stil te hebben gestaan. Het verval van oude, leegstaande gebouwen is heel mooi. Dikwijls valt het licht in deze gebouwen zo mooi naar binnen dat je er sfeervolle foto's kunt maken. Je krijgt echt plezier in het fotograferen als je daarmee bezig bent en kunt er bijna niet mee stoppen.
Kelder Haarendael Haaren
Vaak is het licht niet ideaal op urbnex-locaties, omdat het vrijwel altijd om verlaten gebouwen gaat. Er is vaak erg weinig licht en veel contrast. het beste kun je dan 14. ook een statief meenemen. Een statief zorgt ervoor dat je veel makkelijker foto’s maakt in het donker. Je hebt dan veel minder snel bewogen foto’s. Doordat er dikwijls een groot contrast is in hoeveelheid licht tussen buiten en binnen, kan het helpen om HDR-foto's te maken. Daarmee zorg je ervoor dat er geen mooie details verloren gaan in de donkere en lichte partijen in je foto's. Ook een goede zaklamp kan goed van pas komen; die mag daarom niet ontbreken in je uitrusting als je dergelijke locaties bezoekt.
10. Neem altijd een lensdoekje mee. Een lensdoekje mag zeker niet ontbreken in je camerarugzak of tas. Een klein vuiltje op je lens kan al een lensflare in je foto's veroorzaken, iets wat je in de nabewerking lastig weg kunt halen. Maak daarom voordat je gaat fotograferen eerst je objectief goed schoon met een lensdoekje of een lenspen.
Distilleerderij de Ijsvogel in Arcen
15. Neem ook altijd extra geheugenkaartjes en accu’s mee als je op pad gaat. Het meenemen van extra accu’s en geheugenkaartjes is zeker belangrijk. Door de kou in de avond of in de nacht kan de accu van je camera sneller leeg raken. Bewaar een reserveaccu op een warme plek, bijvoorbeeld in de binnenzak van je jas. Een extra geheugenkaartje is onmisbaar wanneer een kaartje het ineens niet meer doet of vol raakt. Je wilt natuurlijk geen foto’s van je kaartje verwijderen!
Distileerderij met reuktafel in Arcen
16. Kijk ook eens naar het histogram. Met behulp van het histogram kun je in het donker zeer goed beoordelen of een foto onder- of overbelicht of gebalanceerd is. Neigt de grafiek meer naar de linkerkant, dan is de foto donkerder. Er zijn dan meer pixels in het donkere deel dan in het lichte deel te vinden. Neigt de grafiek juist meer naar rechts, dan heb je te maken met een lichte foto met meer pixels in het lichte deel van het beeld. Er bestaat trouwens geen goed of slecht histogram. De grafiek geeft alleen maar aan wat er is geregistreerd. Jij beslist zelf of dat goed is of dat je de instellingen gaat wijzigen.
Bar KVL Oisterwijk
Brandpuntsafstand 25mm ; F/7,1; 1/10 Sec; ISO-100
17. Bewerk je foto's. Door je fotobestanden na te bewerken, kun je de kleuren en scherpte van je foto's mooi optimaliseren, het contrast instellen en eventuele lensvertekeningen corrigeren. Denk aan het rechtzetten van schuine lijnen in je foto's. Het is zonde als de horizon nét een beetje scheef staat of een mooi verlicht gebouw uit het lood staat.
Ruimte leerfabriek KVL Oisterwijk
Stoomagregaat KVL Oisterwijk
Brandpuntsafstand 27mm ; F/7,1; 1/15 Sec; ISO-400
18. Je kunt ook niet zomaar elk verlaten gebouw binnenlopen om er foto's te gaan maken. Dikwijls staan de gebouwen niet zonder reden leeg; ze kunnen zelfs zijn afgesloten en worden bewaakt door politie of beveiliging. Vaak is dan ook nadrukkelijk aangegeven dat het betreden van die gebouwen niet is toegestaan. Je bent dan ook in overtreding als je die gebouwen binnengaat en kunt daarvoor een behoorlijke boete krijgen of worden opgepakt. Je kunt beter zoeken naar oude gebouwen die wel gewoon bezocht mogen worden. Maar het blijft altijd oppassen. Ook de gebouwen die je wel in kunt bezoeken, zijn niet per definitie altijd veilig, al is het maar omdat er gevaarlijke chemische stoffen achtergelaten zijn.
Kapel klooster Koningsbosch
19. Een probleem bij urbex-fotografen en explorers is dat ze per definitie steeds nieuwsgieriger zijn naar niet algemeen bekende plaatsen en zich daarmee vaak op verboden terrein begeven: vaak plekken die ook bezocht worden door mensen met andere bedoelingen dan foto's maken, zoals graffitispuiters en krakers, of vandalen en lood- en koperdieven. Ook bij modefotografen komen deze urbex-locaties steeds meer in trek als decor voor hun fotosessies.
Zicht op kapel in klooster Koningsbosch
20. Probeer ook eens de HDR-functie op je camera. Met één enkele opname loop je het risico dat er meerdere delen van de foto over- of onderbelicht raken. Probeer daarom eens uit wat er gebeurt als je een HDR-foto maakt met je camera of handmatig door meerdere foto's te maken met een net iets andere belichting. Kijk eens voor jezelf wat voor jou het mooiste resultaat geeft. Tegenwoordig is het niet meer zo moeilijk om achteraf meerdere foto’s samen te voegen tot een mooie, realistische foto. Dit kan heel makkelijk in Photoshop of Photomatix. Het aantal foto’s dat je wilt samenvoegen hangt af van de situatie waarin je je bevindt; het kan bijvoorbeeld met 3, 5 of 7 foto's. Met het samenvoegen zorg je ervoor dat de juist belichte delen uit alle foto’s met elkaar worden vermengd.
.jpg)
Oude schuur in Doel
21. Het verkennen van leegstaande oude gebouwen en industriële locaties heeft een onmiskenbare aantrekkingskracht voor veel fotografen die op zoek zijn naar unieke en mystieke afbeeldingen. Urbex-fotografie biedt dan ook een unieke mogelijkheid om de schoonheid te ontdekken en een glimp op te vangen van vergeten verhalen in het verval. Ga daarom op pad met je camera en duik in de verborgen wereld van de urbex-fotografie. Maar vergeet niet om altijd met respect om te gaan met deze unieke locaties die je bezoekt. Veel succes!
Wastafels in Vincentius te Udenhout
Brandpuntsafstand 16mm ; F/14; 4/5 Sec; ISO-100
22. En tot slot: natuurlijk is het hoofddoel het maken van mooie foto’s, maar vergeet niet te genieten van de prachtige omgeving, de zingende vogels, de bloeiende bloemen en de leuke mensen die je tegenkomt.
